Jeśli po rocznym rozliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne na koncie przedsiębiorcy wyszła nadpłata, jej zwrotu ZUS dokona wyłącznie na wniosek płatnika złożony najpóźniej 2 czerwca.
Osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność, które w 2024 r. wybrały opodatkowanie według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym (ryczałtem), miały obowiązek do 20 maja 2025 r. dokonać rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Do takiego rozliczenia nie byli zobowiązani m.in. przedsiębiorcy opodatkowani kartą podatkową, wspólnicy spółek komandytowych czy osoby współpracujące z przedsiębiorcami.
Roczna podstawa składki zdrowotnej
Wysokość rocznej podstawy składki zdrowotnej zależy w głównej mierze od wybranej przez przedsiębiorcę formy opodatkowania. I tak, w przypadku opodatkowania:
skalą podatkową lub podatkiem liniowym – podstawą wymiaru składki zdrowotnej jest dochód z działalności gospodarczej ustalony jako różnica między przychodami a kosztami ich uzyskania, po pomniejszeniu o zapłacone składki społeczne (o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów), ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych – roczną podstawą wymiaru składki zdrowotnej jest przychód uzyskany z prowadzonej działalności gospodarczej po pomniejszeniu o zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne (w przypadku ryczałtu składki na ubezpieczenia społeczne nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów). Nie wszystkie kategorie przychodów i kosztów mają wpływ na roczną podstawę wymiaru składki zdrowotnej. Należą do nich m.in.:
przychody niepodlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym lub przychody zwolnione z tego podatku (z wyjątkiem takich ulg jak: dla rodzin 4+, na powrót, dla pracujących seniorów), przychody i koszty osiągnięte w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, przychody uzyskane za miesiące, w których przedsiębiorcy przysługiwało zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej. Wpływu na wysokość dochodu stanowiącego podstawę wymiaru rocznej składki zdrowotnej nie mają ponadto ulgi, z których mogą skorzystać podatnicy, jak np. ulga na internet, ulga rehabilitacyjna czy przekazane darowizny.
Termin i sposób rozliczenia rocznego
Przedsiębiorcy są obowiązani sporządzić do 20 maja roczne rozliczenie składki zdrowotnej w:
ZUS DRA – gdy zgłaszają do ubezpieczeń tylko siebie, ZUS RCA – gdy opłacają też składki za inne osoby (np. pracowników).
Jeśli z rocznego rozliczenia wynika, że zapłacona składka na ubezpieczenie zdrowotne jest:
wyższa niż ustalona – przedsiębiorcy przysługuje zwrot, pod warunkiem że nie ma zaległości z tytułu opłacanych składek, niższa niż ustalona – przedsiębiorca miał obowiązek dopłacić różnicę wraz ze składką za kwiecień 2025 r., w terminie do 20 maja 2025 r.
Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej
Gdy z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej wynika jej nadpłata, przedsiębiorca nie uzyska zwrotu automatycznie. Musi w tym celu złożyć wniosek o jej zwrot (RZS-R). Taki wniosek ZUS automatycznie tworzy i udostępnia na profilu płatnika na platformie PUE (eZUS) po złożeniu dokumentów rocznych.
Wniosek o zwrot nadpłaty należy złożyć najpóźniej 2 czerwca 2025 r. Zwrot nadpłaty ZUS zrealizuje do 1 sierpnia 2025 r.